“Ik had verdriet maar TikTok zegt dat ik ADHD en anxiety heb. En Instagram begrijpt me…”

"Denk je dat ik depressief ben? Of is het toch ADD?" Chloë (17) kijkt me scherp aan, haar gelnagels tikken op de armleuning. We zitten in de zithoek van mijn praktijk. Chloë heeft net verteld dat ze last heeft van somberheid en drukte in haar hoofd. "Mijn beste vriendin heeft PTSS gekregen", gaat Chloë verder, "van haar psycholoog dan. Maar ik ken haar al sinds de kleuters, en sorry hoor, maar zij heeft gewoon ADHD."

Chloë is zelfs een Instagram-account begonnen, getiteld 'Depressiongirl'. Sombere quotes, donkere foto’s. "Er reageren zoveel meiden die zich erin herkennen".

"Wacht even," stamel ik. "Depressiongirl?"

"Ja," zegt ze, met een glimlach alsof ze mijn verbazing al had verwacht. "Mijn Insta-account. Weet je wel? Daar post ik al mijn depressieve shit... mijn gedachten en gevoelens.. of zoiets." Ze leunt naar voren, haar ogen zoeken de mijne, haast uitdagend. "Donkere foto’s, sombere quotes, dat soort dingen. Er reageren zo veel meiden die zich erin herkennen. En ergens helpt het wel, al voel ik me er soms ook slechter door."

"Ah, ik snap het", zeg ik (terwijl dat niet zo is). "En die vriendin is jaloers op je account?"

Chloë haalt haar schouders op, haar ogen blijven me aankijken, iets scherper. "Jaloers? Misschien. Of bang dat ik meer ‘likes’ krijg. Maar wat maakt het uit? Het voelt alsof mijn instavolgers de enigen zijn die me echt begrijpen... "

Een stilte valt.

Ik laat het gebeuren. Een sprankje twijfel en kwetsbaarheid schiet door haar blik voordat ze haar ogen neerslaat, alsof ze bang is dat ik haar échte zelf zal zien. Ik knik begripvol en hoop dat de zelfwaardering die ze in de therapie zal opbouwen, dieper zal gaan dan de vluchtige bevestiging van online likes en volgers. En ik neem me voor om de labeldiscussie los te laten en vooral aan te sluiten bij wat zich achter al die termen afspeelt, bij Chloë zelf. Haar twijfels, gevoelens en wensen.

Psychologische labels zijn overal. Ik merk het in mijn praktijk steeds meer. Jongeren én volwassenen drukken zich regelmatig in stoornistermen uit:

Drang om op te ruimen? "Oh, dat is mijn OCD."

Moeite met veranderingen? "Ik ben nou eenmaal een beetje auti."

Frustratie over je ex? "Hij is echt een narcist."

TikTok staat vol met ‘5 kenmerken dat jij [vul label in] hebt’. Een magnetisch effect voor jongeren die zich anders of eenzaam voelen (en welke puber voelt dat niet?). Er is altijd wel een lijstje waarin je jezelf herkent. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?

Laten we de nuance terugbrengen. Laten we praten over wat er werkelijk speelt en niet achteloos strooien met labels.